Velika ponuda regionalnih ostvarenja sa evropskim delima
HERCEG NOVI, 22. avgusta – Filmski festival Herceg Novi – Montenegro Film Festival (FFHN-MFF) biće održan po 36. put od 22. do 28. avgusta pod sloganom “Sve boje filma”, saopštila je direkcija na svom sajtu.
Festival će biti održan u pet selekcija, sa bogatim programom na tvrđavama Kanli Kula i Forte Mare, Kući Ive Andrića, kao i u Dvorani PARK i amfiteatru.
Svečano otvaranje festivala biće tradicionalno upriličeno na Kanli kuli 22. avgusta u 20 sati. Festival ima tri takmičarske selekcije – dugometražni igrani film, dokumentarni film i studentski film. Program će obogatiti i selekcija Kino Evropa sa nagrađenim filmovima od značajnih evropskih festivala, i “Adriatic Audience Award” Mreže festivala Jadranske regije.
Selekcija dugometražnog igranog filma biće prikazana u navedenom periodu na tvrđavi Kanli kula, a o pobednicima će odlučivati žiri: srpska glumica Jelisaveta Seka Sablić, makedonska književnica Rumena Bužarovska, crnogorski reditelj Dušan Kasalica i hrvatski režiser Andrija Mardešić. Takmičarska selekcija dugometražnog igranog filma ove godine obuhvata devet naslova, ekskluzivnih crnogorskih premijera, a mnogi dolaze posle izuzetnih uspeha na festivalima po svetu.
Selektorka Jelena Mišeljić je odabrala: “Sirin” Senada Šahmanovića, “Tragovi” Dubravke Turić, “Najsrećniji čovjek na svijetu” Teone Strugar Mitevske, “Da li ste vidjeli ovu ženu” Dušana Zorića i Matije Gluščevića, “Ekskurzija” Une Gunjak, “Lost Country” Vladimira Perišića, “Sigurno mjesto” Juraja Lerotića, “Smrt djevojčice sa žigicama” Gorana Kulenovića, te “Kajmak” Milča Mančevskog.
Od srpskih filmova biće prikazan “Lost Country” Vladimira Perišića, čija je svetska premijera bila na Kanskom festivalu ove godine, a igraju – Jovan Ginić (osvojio nagradu u Kanu i nedavno na Sarajevo film festivalu za glumu), Jasna Djuričić, Miodrag Jovanović, Lazar Ković, Pavle Čemerikić.
Drama se odvija u Srbiji, 1996. godine, tokom studentskih demonstracija protiv Miloševićevog režima, gde 15-godišnji junak Stefan prolazi kroz sebi najtežu revoluciju.
On mora da se suoči sa svojom voljenom majkom, koja je portparol i saučesnik korumpirane vlade protiv koje protestuju njegovi prijatelji.
U selekciji se nalazi i nagradjivani filmski omnibus, jedna vrsta triptiha “Da li ste videli ovu ženu?” (2022) tandema debitanata – Dušan Zorić i Matija Gluščević, srpsko-hrvatska koprodukcija.
Glavnu rolu tumači Ksenija Marinković, poznata iz naslova “Ustav Republike Hrvatske” Rajka Grlića ili “Nebesa” Srdjana Dragojevića, a uz nju u manjim ulogama nastupaju: Isidora Simijonović, Boris Isaković, Ivana Vuković, Vlasta Velisavljević, Jasna Đuričić.
Film je odneo pobedu na poslednjem Festivalu autorskog filma u Beogradu i osvojio je razna priznanja po svetu, a reč je o veoma kontraverznom, šokantnom i nadasve neobičnom projektu.
Drama “Ekskurzija” (2023, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Srbija, Francuska, Norveška, Katar) prema scenariju i režiji Une Gunjak govori o tinejdžerki u Sarajevu, željne odobravanja drugih, koja tvrdi da je imala prvo seksualno iskustvo tokom srednjoškolske igre ,,istine i izazova’’.
Zarobljena u sopstvenoj laži, ona izmišlja trudnoću i postaje centar kontroverze koja izmiče kontroli. Igraju – Asja Zara Lagumdžija, Nađa Spaho, Maja Izetbegović, Mediha Musliović, Izudin Bajrović.
Filmska priča “Sirin” (Crna Gora, Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Kosovo, Albanija, Francuska, 2023) reditelja Senada Šahmanovića, prema scenariju Klaudije Botino, govori o anti-junakinji Saneli, Crnogorki sa muslimanskim korenima koja je napustila prostor bivše Jugoslavije 90-ih godina, nakon što je njen otac kidnapovan i ubijen zajedno sa drugim muslimanima.
Ona se vraća na Balkan nakon 20 godina provedenih u inostranstvu, a svojim boravkom smatra se da je izdala svoje korene, izbrisala svoju kulturu i postala pravi zapadnjak.
Glavnu ulogu tumači Danica Ćurčić, glumica iz Srbije koja živi i radi u Danskoj na velikom broju filmova i serija, a kod nas je poznata u filmu “Mrak” Dušana Milića, prikazanom na 50. FEST-u 2022, i hrvatskom ostvarenju “Murina” (2022). Sa njom igraju – May-Linda Kosumovic, Jelena Simić, Marko Baćović, Jasna Đuričić, Izudin Bajrović, Lidija Kordić, Momčilo Otašević.
Repertoar uključuje i “Smrt djevojčice sa žigicama” (Hrvatska, Crna Gora, Bosna i Hercegovina 2023) Gorana Kulenovića koji potpisuje i scenario sa poznatim hrvatskim piscem Zoranom Ferićem.
Sveže razvedeni patolog Fero, vraća na ostrvo Rab na kojem je proveo veći deo svog detinjstva. Dolazi na sahranu ćerki svog prijatelja, ali ubrzo, preko svog prijatelja i šefa policije Mungosa, biva uvučen u istragu ubistva rumunske prostitutke. Nad Ferom i Mungosom sve se više nadvija senka velike greške iz mladosti.
Ovde igra hrvatski glumac Ozren Grabarić koji je prisutan sve više u Srbiji na produkcijama Beogradskog dramskog pozorišta, naš glumac Vojislav Voja Brajović, Jelena Lopatić, Iva Babić, Aleksandra Stojaković, Goran Navojec, i mnogi drugi.
Već prikazan na 51. FEST-u, novi film “Kajmak” nagradjivanog makedonskog reditelja i scenariste Milča Mančevskog (“Pre kiše”, “Prašina”) deo je i programa u Herceg Novom.
Dva para se spuštaju niz zečiju rupu nekonvencionalnih erotskih veza, koje počinju sa poštovanjem, a završavaju se srećno.
Drama obradjuje i mračnija društvena pitanja – surogat roditeljstvo, neverstvo, ulogu žene u porodici i društvu, trgovinu ljudima, seksualne slobode, što su izneli glumci – Sara Klimoska, Kamka Točinovski, Aleksandar Mikić, Simona Spirovska, Ana Stojanovska, Filip Trajkovik, Petar Mirčevski.
Poznat naslov “Najsretniji čovjek na svijetu” (Slovenija, Severna Makedonija, Bosna i Hercegovina, Belgija, Hrvatska, Danska, 2022) Teone Strugar Mitevske govori o Asji, 40-godišnjoj neudatoj ženi, koja živi u Sarajevu.
U želji da upozna nove ljude, ona subotu provodi na „speed dating“ događaju gde upoznaje Zorana, bankara njenih godina, koji ne traži ljubav, već oproštaj.
Igraju – Jelena Kordić Kuret, Adnan Omerović, Labina Mitevska, Ana Kostovska, Ksenija Marinković, Izudin Bajrović, Vedrana Božinović, Mona Muratović, Nikolina Kujača.
Rediteljka Teona Strugar Mitevska, debitovala 2001. sa kratkim filmom “Veta”, a onda je režirala filmove: “Kako sam ubio sveca” (2004), “Ja sam iz Titovog Velesa” (2007), “Žena koja je obrisala suze” (2012), “Teresa i ja” (2013), “Kada dan nije imao ime” (2017) i “Bog postoji, njeno ime je Petrunija” (2018).
Stiže na festival i film “Tragovi” (Hrvatska, Litvanija, Srbija, 2022) Dubravke Turić, koja je i scenarista sa Danijelom Žeželj, gde igra i naš glumac Dragan Mićanović.
Pored njega glume – Marija Škaričić, Nikša Butijer, Lana Barić, Mate Gulin, Tvrtko Jurić, Tanja Smoje, Marina Redžepović, Aleksandra Naumov, Barbara Nola.
Drama “Sigurno mjesto” (2022) Juraja Lerotića, prikazanog na 51. FEST-u predstavlja traumatičan događaj – pokušaj samoubistva što stvara razdor u svakodnevnom životu porodice.
Priča je zasnovana na istinitim događajima, što je naglašeno činjenicom da debitant reditelj i scenarista glumi samog sebe, dok su na ekranu i Snežana Sinovčić Šiškov, Goran Marković.
Juraj Lerotić (45) je rođen u Nemačkoj, pre nego što se preselio u Hrvatsku, a njegov prvenac “Sigurno mjesto” je imao premijeru na Filmskom festivalu u Lokarnu (Švajcarska), gde je osvojio nagrade za najbolju režiju i najbolji debitantski film, a na Sarajevo Film Festivalu 2022 nagradu „Srce Sarajeva” za najbolji film i najboljeg glumca.
Tako je ovih devet filmova sa različitim autorskim senzibilitetima, dotiču propitivanja teme lične i zajedničke prošlosti, te njenog uticaja na oblikovanje identiteta, i svi projekti se takmiče za ovogodišnju “Zlatnu mimozu”.
U takmičarskoj selekciji dokumentarnog filma, u Kući nobelovca Iva Andrića tokom pet večeri biće prikazana ostvarenja koje je odabrao reditelj Sead Šabotić.
Selektorka studentskog filma je crnogorska scenaristkinja Maja Todorović, a ove godine su u selekciji filmovi sa osam akademija i fakulteta: FDU Cetinje, ASU Sarajevo, FDU Skoplje, FDU Beograd, AGRFT Ljubljana, AU Banja Luka, FMK Beograd i ADU Zagreb.
Još jedno izdanje selekcije Kino Evropa će obogati revijalni program Filmskog Festivala Herceg Novi, pored otvorenog bioskopa Forte Mare, biće prikazano nekoliko filmova i na glavnoj lokaciji – Kanli Kuli.
Dobitnik Zlatne palme na festivalu u Kanu, “Anatomija pada” rediteljke Žastin Trije, svečano će zatvoriti festival.
U izboru je i novo ostvarenje Vima Vendersa – “Savršeni dani”, kao i Alis Rorvaher – “Himera”.
Letnja pozornica Forte Mare je rezervisana za filmove dobro poznatih autorskih imena: “Čudovište” Hirokazua Korede, “Knjiga rešenja” Mišela Gondrija, “Strast Dodina Bufana” Tran An Hunga, “Opalo lišće” Akija Kaurismakija, “Sunce budućnosti” Nanija Moretija.
Jelena Mišeljić – selektor glavnog programa, jeste producentkinja i teoretičarka filma, predavačica na Fakultetu dramskih umjetnosti Cetinje Univerziteta Crne Gore.
Producentkinja je nekoliko međunarodno nagrađivanih filmova i autorka radova iz oblasti studija filma i vizuelnih medija. Tokom 2017. i 2018. godine bila je programska direktorka Filmskog festivala Herceg Novi. Članica mreže EWA – Evropske mreže žena u audiovizuelnoj industriji. Članica je Evropske filmske akademije.
Ove godine svih pet festivala predstaviće pet filmova u konkurenciji za Nagradu publike koji dolaze iz evropskih zemalja srednjeg produkcijskog kapaciteta. Cilj ovog programa je da domaćoj publici predstaviti manje zastupljene kinematografije, te podstaći distribuciju ovog sadržaja na prostoru zemalja članica Mreže.
Program se otvara filmom “Kopenhagen ne postoji” danskog reditelja Martina Skovjberga, triler je koji je oduševio publiku ovogodišnjeg Rotterdam film festivala. Kritičari su ga nazvali uzbudljivom igrom mačke i miša, a radnja je fokusirana na istragu nestanka jedne mlade žene i pokušaja da se otkrije uzrok.
U jednoj od glavnih uloga je hrvatski glumac Zlatko Burić, prošlogodišnji dobitnik EFA nagrade za Najboljeg evropskog glumca, a skoro je igrao i u švedsko-američkom ostvarenju “Trougao tuge” Rubena Oslunda, uz američkog glumca Vudija Harelsona.
Holandska istorijska drama “Sweet Dreams” Ene Sendijarević, rediteljke koja vuče korene iz Bosne i Hercegovine i dobitnice nagrade “Srce Sarajeva” za najbolji film 2019. godine dolazi odmah nakon premijere na festivalu u Lokarnu (Švajcarska).
Ovo je satirična drama smeštena u Indoneziju u doba kolonijalizma koja prati komplikovane odnose jedne porodice vlasnika plantaže šećera i onih koji su primorani da za njih rade.
Slovački politički triler “Moć” u režiji Mátyása Priklera donosi priču o slučajnom ubistvu na granici, a koje rezultira razotkrivanjem kriminalne političke hobotnice.
Film je premijeru imao ove godine na filmskom festivalu u Rotterdamu (Holandija).
Naslov “Luksemburg, Luksemburg” je film ukrajinskog reditelja Antonia Lukicha, koji je premijerno prikazan u programu “Orizzonti” Venecijanskog filmskog festivala 2022. U ovoj uzbudljivoj i emotivnoj komediji, publika prati dvojicu braće koji kreću na put za Luxembourg, kako bi videli svog bolesnog oca, poreklom iz Srbije, još jednom pre nego što umre.
Program sde zatvara grčkim filmom “Black Stone” debitanta Spirosa Jacovidesa.
Ova satira o nestanku grčkih javnih službenika, postavljena u format lažnog dokumentarca, premijeru je imala na Solunskom – Thessaloniki Film Festivalu.
Pored filmova u konkurenciji za Nagradu publike, Mreža ove godine predstavlja i jedan film u sekciji “EcoScope”, a to je “Songs of Earth” Margareth Olin, koji je premijeru je imao na festivalu “CPH Docs”, a vizuelno je očaravajuća priča o odnosu čoveka i prirode, te prihvatanju prirodnih procesa koji čine život i smrt.
U udobnosti novog digitalizovanog kina Dvorane Park, biće prikazan film „O suvom bilju“ Nurija Bilge Džejlana.
Selektorka programa Kino Evropa – Jelena Mišeljić i Ko-selektor programa MFJR ispred FFHN, Ivan Bakrač.
Ivan Makragić
TANJUG – Music Pocket