Još jedna nova priča iz malo poznate ratne srpske prošlosti
BEOGRAD & SRBIJA:
Dugo očekivani projekat istorijske tematike “Vera” u vidu filma i TV serije reditelja i scenariste Nedeljka Kovačića krenuo je sa snimanjem 31. marta.
U ovom špijunskom trileru, čija je radnja smeštena uoči i tokom Drugog svetskog rata, naslovnu ulogu tumači istaknuta glumica Jovana Stojiljković, dok su njeni direktni partneri Petar Zekavica i Viktor Savić.
Ovaj projekat je još u julu 2020. godine dobio podršku na konkursu Filmskog centra Srbije (FCS) za Sufinansiranje proizvodnje domaćih dugometražnih igranih filmova.
Producentkinja Danka Milošević ističe da „Vera“ donosi ozbiljan i žanrovski moderan tretman jedne fascinantne, a skoro nepoznate epizode iz srpske istorije.
Ova filmska priča je projekat koji poseduje potencijal da privuče filmsku publiku kako na domaćem tako i na regionalnom prostoru kroz istorijski lik jedne snažne, nezavisne žene.
Scenario za film, po ideji upravo Danke Milošević, napisali su reditelj Nedeljko Kovačić i dramaturškinja Kristina Đuković.
Priča „Vera“ je nadahnuta istinitom pričom o Veri Pešić, špijunki iz vremena Drugog svetskog rata, poznatom i kao „srpska Mata Hari“.
„Ovo je pre svega priča o ženi u muškom svetu, i po tome je ovaj film relevantan za savremeni trenutak, više od 70 godina nakon događaja koji su u njemu opisani“, objasnio je scenarista i reditelj Kovačić.
„U lavirintu špijunskih igara na Balkanu, od Beča do Carigrada, Vera Pešić opstaje među jugoslovenskim, nemačkim i britanskim špijunima s dvostrukim i trostrukim agendama, sama, bez ideologije, ali odlučna da se bori i preživi“, otkriva režiser.
Paralelno sa akcionom, špijunskom linijom radnje, fokus filma je na Verinoj intimnoj, psihološkoj drami u kontekstu tajne njenog porekla, koja formira njene odnose sa muškarcima u privatnom životu i špijunskoj karijeri, kako je opisao scenarista i režiser.
Projekat je najavljivan više puta proteklih godina, gde je u medijima navedeno da bi glavnu ulogu trebalo da tumači Vaja Dujović, koja je istu junakinju, istorijsku ličnost Veru Pešić, igrala u jednoj epizodi dokumentarno-igrane serije “Tajne službe Srbije” (2020).
Producentkinja Danka Milošević je sa Nedeljkom Kovačićem već sarađivala na uspešnoj igrano-dokumentarnoj seriji „Jovanka Broz i tajne službe“ koja je krajem 2021. godine prikazana na RTS 1.
„Sa srpskom Matom Hari, odnosno sa Verom Pešić, srela sam se tokom rada na dokumentarnom serijalu o istoriji tajnih službi Srbije“, otkriva Danka Milošević.
„Sadržaj njenog zvaničnog dosijea me je inspirisao da razmišljam o filmu koji bi dočarao jednu tako uzbudljivu istinitu životnu priču. Pozvala sam scenaristu i reditelja Nedeljka Kovačića i njegovu suprugu Kristinu Đuković, i oni su sa zadovoljstvom prihvatili moju ideju. Tako je nastao scenario za film „VERA”, ratni triler po motivima života višestruke špijunke, koja je, zarad sopstvenih interesa, radila za nekoliko obaveštajnih službi pre i tokom Drugog svetskog rata“, priča Danka.
Film „Vera“ je produkciono izuzetno zahtevan projekat. Scenario obuhvata istorijski period od 1937. do 1945. što je podrazumevalo adekvatno budžetiranje scenografije i kostima.
„Scenario sadrži veliki broj urbanih i ruralnih lokacija, što podrazumeva najmanje jedno preseljenje ekipe sa lokacije na lokaciju u svakom snimajućem danu“, Danka Milošević objašnjava produkcijske izazove.
„Ono što je bitno da istaknem jeste da sam veliku pomoć imala od pomoćnika režije Zorana Andrića, baš kao i Nedeljka i Kristine, jer su adaptirali neke detalje u scenariju prema produkcionim mogućnostima i prema odabranim lokacijama“.
Glumica Jovana Stoiljković u glavnoj ulozi, snimanje „Vere“ počela samo 10 dana nakon okončanja rada na prethodnom filmu „Pukotina u ledu“ rediteljke Maje Miloš, u kome takođe tumači glavnu rolu, sa kolegama – Marko Grabež, Nataša Ninković, Ljubomir Bandović, Anđela Jovanović.
„Tokom pripremanja uloge oslonila sam se na razgovor sa rediteljem koji je život istorijske Vere Pešić proučavao godinama i koji odlično poznaje sve sačuvane izvore o njoj. Pričali smo o faktografiji i istorijskim činjenicama, to je bilo neizbežno, s tim da je u vezi sa Verom Pešić najfascinantnije to što o njoj ima dosta kontradiktornih podataka. Različiti ljudi su je doživljavali na potpuno različite načine“, kaže glumica Jovana.
„Ko je zapravo bila Vera Pešić? O njoj se veoma malo zna, tako da je moj oslonac za građenje uloge pre svega bio scenario i način na koji je ona u njemu prikazana. Tako zajedničkim snagama stvaramo jedan filmski lik koji jeste zasnovan na istorijskoj ličnosti, ali koji istovremeno donosi i jedno savremeno čitanje njene priče, uz brojne scenarističke slobode i ukrase koji našu Veru čine ljudskom i višedimenzionalnom“, smatra naslovna glumica.
Jovana Stojiljković u poslednjem periodu hiper produkcije TV serija i filmova nije bila toliko angažovana na sve strane kao neke druge koleginice, već je pažljivije birala projekte.
Tako ju je publika mogla gledati u TV seriji “Južni vetar” (2020) i drugom delu filma “Južni vetar 2: Ubrzanje” (2021) Miloša Avramovića, kao i u prvom delu tog ostvarenja (2018), i u seriji “Senke nad Balkanom” Dragana Bjelogrlića iz dve sezone (2017, 2019).
Takodje, imala je jednu od glavnih uloga u omladinskoj seriji “Jutro će promeniti sve” (2018), TV serijalu “Sumnjiva lica” (2017/2018), i filmu “Šavovi” Miroslava Terzića.
Onda je nastala pauza, i osim hrvatske mini serije “Područje bez signala” (2021), sada će biti prisutna na malom i velikom ekranu sa dva bioskopska filma i serijom “Vera” izvedene iz filma.
„Izuzetno mi je drago što u srpskom filmu ima sve više velikih i glavnih ženskih uloga, što je pohvalno za autore, a istovremeno veoma podsticajno za glumice“, dodaje Jovana Stojiljković.
„Na snimanje „Vere” sam ušla svega nekoliko dana nakon poslednje klape novog filma Maje Miloš, a ova dva projekta jačaju veru da se situacija u srpskom filmu menja i da ženski likovi konačno dolaze u prvi plan. Ono što mi je posebno zanimljivo kod Vere, jeste to što nije prikazana jednodimenzionalno, već dobija prostor koji je do sada po pravilu bio rezervisan za muške likove“, primetila je Stojiljković u ovoj drami epohe.
Ona smatra da su žene bile na neki način skrajnute u tom istorijskom trenutku, gurnute u mušku senku, ali su i te kako postojale i ostavile trag.
„Naš film će biti testament Vere Pešić: o njoj se tako malo zna, nema je u udžbenicima, između ostalog i zato što je bila špijunka koja je radila za više strana, ali upravo to njenu priču čini toliko uzbudljivom. Vera je živela i borila se u jednom muškom svetu, a to što je zaista postojala čitavoj ovoj filmskoj priči daje jednu dodatnu dimenziju, čini je emotivnijom, dirljivijom“, smatra Jovana.
Glumac Petar Zekavica, rođeni Beograđanin sa zavidnom međunarodnom karijerom, u filmu „Vera“ tumači lik nemačkog oficira Karla Krausa.
„U Rusiji, u kojoj već dug niz godina živim i radim, često se snimaju ratni fimovi sa tematikom iz Drugog svetskog rata, a režiseri me zovu da glumim u njima i kažu da sam baš ja ’faca’ za to. Zašto je to tako – nisam sasvim siguran, mada sumnjičim da je za to krivo ’prokletstvo plave kose“, našalio se glumac Zekavica.
„Pre par godina sam rešio da napravim pauzu sa ratnim filmovima jer nisam želeo da upadnem u glumački kalup. Ipak, zbog ovog filma sam načinio izuzetak – delom zato što mi je ovo prva glavna uloga u jednom srpskom filmu, ali prevashodno zbog zaista odličnog scenarija koji u sebi veoma uspešno spaja elemente trilera i melodrame“, analizirao je srpski glumac sa karijerom u Rusiji.
Njegov lik Karl Kraus je Sudetski Nemac, folksdojčer iz Češke, čovek koji je završio najbolje škole i koji odlično vlada srpskim jezikom. On je heroj Trejćeg rajha, veoma sposoban i koristan obaveštajac koji je navikao da nemački precizno i bespogovorno izvršava vojna naređenja, specijalizao je za teritoriju Kraljevine Jugoslavije i Srbije. Ali, Kraus je istovremeno i muškarac koji je u vatrenoj vezi sa jednom prelepom i izuzetno inteligentnom mladom ženom.
„Zato sam njegov lik pre svega sagledavao kroz odnos sa Verom, ženom zbog koje je spreman da promeni svoju germansku prirodu i ogluši se o naređenja komande. Zbog toga smatram da je Kraus suštinski više na stani dobra nego zla, i tako pokušavam da ga obojim“, naglasio je srpsko-ruski glumac i onda se osvrnuo na saradnju sa Jovanom.
„Saradnja sa Jovanom Stojiljković je izvanredna – radili smo još ranije veoma opsežne zajedničke probe, pa je onda sve pauzirano zbog korone. Sada nakon dve godine čekanja konačno snimamo, pa su samim tim radost i ushićenje još veći“.
Film „Vera“ nastaje ispred producentske kuće GFC i Danke Milošević.
Direktor fotografije je Dušan Ivanović SAS, kostimografkinja je Nevena Milovanović, scenografkinja – Nevena Mijušković, dok će muziku za film komponovati Robert Pešut Manjifiko („Montevideo“, „Senke nad Balkanom“).
Stručni konsultant je general Svetko Kovač, Sandra Morina je koordinatorka produkcije, a pomoćnici režije su Zoran Antić (u pripremama) i Đurđija Radivojević (u realizaciji).
Pored Jovane Stojiljković, Zekavice i Savića, u filmu glume Miona Marković, Milica Tomašević, Anita Mančić, Nikola Kojo, Vladimir Aleksić, Tihomir Stanić, Džek Dimič, Nebojša Dugalić, Bojan Žirović, Zlatija Ocokoljić Ivanović, Slobodan Beštić, Lenka Petrović.
Špijunski triler sa elementima melodrame, inspirisan je istinitom pričom o Veri Pešić (1919–1944), iskusnoj špijunki iz vremena Drugog svetskog rata, koju su neki nazivali „srpska Mata Hari”.
Junakinja je mlada žena koja je u raljama ratne špijunske mreže i patrijarhalnog društva na Balkanu, prepunog moćnih, arogantnih muškaraca sa kojima se ona hrabro i drsko nosi.
Film se tako drži ženske vizure i obrađuje položaj žene u poglavito muškom svetu – tradicionalnom balkanskom i profesionalnom špijunskom.
Otuda je projekat pre svega – ženski film, priča o ženi u muškom svetu, i po tome je relevantan za savremeni trenutak: moguća i aktuelna drama čak i danas, posle više od 70 godina.
Rođena iz nerazjašnjenog odnosa njene majke sa četničkim vojvodom, Vera živi sa svojom unutrašnjom dramom nepripadanja koja joj u stvari pomaže da od zbunjene devojke iz provincije postane vrhunski špijun koji zavodi muškarce i manipuliše njima, i nikad ne dozvoljava da postane njihov plen.
Kao ni glavna junakinja, ni film “Vera” ne zauzima ideološke strane – pričajući o istoriji iz ugla jedne neobične individualne sudbine, podseća gledaoca kako stvari nikada nisu ni crno-bele ni onakve kakve su opisane u udžbenicima istorije.
U vihoru istorijskih okolnosti pojedinci biraju različite životne puteve koji nemaju toliko veze sa njihovim moralom, a još manje sa političkim uverenjima, koliko sa privatnim psihološkim dramama.
U planu je nakon filma da bude prikazana i TV serija od 10 epizoda, koja nastaje u saradnji sa RTS-om (Radio televizijom Srbije).
Danka Milošević je izvršna producentkinja TV serije i producentkinja samog filma “Vera” koji nastaje ispred producentske kuće GFC.
Kostimografkinja Nevena Milovanović, koja je sa Kovačićem već sarađivala na dokumentarno-igranoj seriji „Jovanka Broz i tajne službe“, ističe da je projekat na kome trenutno radi veoma zahtevan i ambiciozan.
„Koristimo fundus RTS-a, ali ima i dosta originalnih kostima, pre svega haljina koje sam kreirala za glavnu glumicu. Ciljali smo na eleganciju, s tim da su pored večernjih toaleta tu i dnevne odevne kombinacije koje senče lik – Veru ćete u filmu često videti u pantalonama koje su žene u to vreme retko nosile, a koje su odraz njene emancipacije“, istakla je kostimografkinja.
Ona je dodala da u filmu ima tri glavna perioda koja su predstavljena u kostimima: Verin dolazak iz provincije u Beograd i njeni skromni počeci, zatim njena poznanstva sa bogatim i moćnim muškarcima i raskoš koji donosi ulazak u visoko društvo, i na kraju ratni period u kome su kostimi svedeniji i primereni Verinim aktivnostima na terenu.
Direktor fotografije Dušan Ivanović SAS se proslavio saradnjom sa nedavno preminulim rediteljem Urošem Stojanovićem na filmu „Čarlston za Ognjenku“, a sada se ponovo snima film čija je radnja smeštena u prošlost.
„U pripremama smo izučavali filmove iz 40-ih, jer naše generacije to vreme obično i zamišljaju kroz filmsku prizmu. Takođe nas je zanimalo i kako savremeni filmovi tretiraju taj period, kako ga prestavljaju i doživljavaju. Koristimo i tehniku pozadinske projekcije koju je koristio Hičkok u svojim filmovima, tako da su nam sve vožnje kolima urađene na taj način. Kadriranje donosi klasičnu naraciju, sa snažnom inspiracijom u film noaru. „Vera“je i vizuelno i sadržinski neo-noar, što podrazumeva snažan kontrast, igru sa senkama, a pošto je film u boji – onda i dinamiku toplo-hladno“, rekao je direktor fotografije SAS.
„Kada se radi epoha, lokacije i kostimi su ključni. Imamo sjajne kostime i sjajnu glavnu glumicu, a pomaže i to što je čitava ta epoha vizuelno veoma atraktivna. Žene su tada izgledale kao dame, a muškarci kao gospoda. Nešto slično sam radio u filmu „Čarlston za Ognjenku“ s tim da je to bio nešto raniji period, 20-te godine 20. veka“, primetio je SAS i onda dodao kako oba projekta imaju snažan retro prizvuk.
U tom pogledu, film “Vera” prvenstveno ima težište na odnose između likova, na glumačku igru, na ono što se vidi i što je skriveno, tako da je njena srž više realistična, dok je „Ognjenka“ ipak više jedna razigrana fantazija.
Planirano je da snimanje filma i TV serije “Vera” iz 10 nastavaka traje do 5. jula na lokacijama u Beogradu i Topoli, i na Avali i Kosmaju, a premijera filma se očekuje , prema planovima, u oktobru ove godine.
Time će se “Vera” pridružiti mnogim domaćim projektima malog i velikog ekrana koji se bave temom istorije, a ne toliko savremenim pričama: “Bilo jednom u Srbiji” i “Kralj Petar Prvi” Petra Ristovskog, “Senke nad Balkanom” i “Toma” Dragana Bjelogrlića, „Pucnji u Marseju“ Gordana Matića, “Aleksandar od Jugoslavije” Zdravka Šotre, “Koreni” i “Vreme zla” Ivana Živkovića, “Nečista krv” Milutina Petrovića, “Ime naroda” Darka Bajića, uskoro i – “Trag divljači” Nenada Pavlovića, serija “Vreme smrti”.
